Φαρσοκωμωδία στα …τραπεζικά stress test!

Διθυραμβικά εξαγγέλθηκαν την περασμένη Πέμπτη από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τα επερχόμενα stress test που θα διενεργηθούν στις ευρωπαϊκές τράπεζες σε όλες τις χώρες μέλη και τα αποτελέσματά τους θα δοθούν στη δημοσιότητα για να ενισχυθεί –υποτίθεται…- η αξιοπιστία των τραπεζών και του ευρώ στις αγορές. Όμως, πρόκειται τελικά για «τρύπιους» ελέγχους, που απλώς προσφέρουν «χάντρες και καθρεφτάκια» σε μια ολοένα και πιο δύσπιστη αγορά…

Σύμφωνα με report της Morgan Stanley, τα ευρωπαϊκά stress test (έλεγχοι αντοχής τραπεζών με προσομοιώσεις ακραίων συνθηκών) θα ενσωματώσουν πολλές δυσμενείς υποθέσεις για να «τσεκάρουν» τις πιθανές ζημιές των ευρωπαϊκών τραπεζών. Πολλές, εκτός από τη σημαντικότερη, που αποτελεί τη βασική πηγή ανησυχίας αυτή την εποχή για τις αγορές, δηλαδή τις ζημιές που θα εγγράψουν οι τράπεζες σε περίπτωση χρεοκοπιών/αναδιαρθρώσεων χρέους από περιφερειακές χώρες της Ευρωζώνης, με πρώτη βέβαια την Ελλάδα.

Όπως αναφέρει η Morgan Stanley, επικαλούμενη αρμόδιες πηγές με τις οποίες ήλθε σε επαφή για να διερευνήσει τις λεπτομέρειες της απόφασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι έλεγχοι δεν θα περιλαμβάνουν οποιαδήποτε συζήτηση για τους κινδύνους από κρατικά χρεόγραφα, για πολλούς και προφανείς λόγους, αλλά κυρίως επειδή στην Ευρωπαϊκή Ένωση πιστεύουν, ότι το «πακέτο» των 110 δις. ευρώ για την Ελλάδα και των 750 δις. ευρώ για τις άλλες περιφερειακές οικονομίες θα είναι επαρκές για να αποτρέψει «κουρέματα» των πιστωτών.

«Πιστεύουμε, ότι πολλοί επενδυτές θα απογοητευθούν από αυτή την απόφαση», τονίζει η Morgan Stanley, επισημαίνοντας ότι, ακόμη και αν αποφευχθούν οι χρεοκοπίες στην Ευρωζώνη, όσες τράπεζες κατέχουν μεγάλης αξίας χαρτοφυλάκια ομολόγων των πιο αδύναμων οικονομιών προφανώς επηρεάζονται από την πτώση της αξίας τους και ακολουθούν μια πολιτική διαχείρισης ρίσκου πολύ πιο αμυντική, από τις τράπεζες που δεν έχουν μεγάλη έκθεση σε «αδύναμα» ομόλογα. Συνεπώς, ακόμη και αν δεν υπάρξουν χρεοκοπίες, ο κίνδυνος μεγαλύτερης απαξίωσης αυτών των κρατικών ομολόγων θα έπρεπε να ληφθεί υπόψη στα τεστ, κάτι όμως που φαίνεται ότι οι ευρωπαϊκές ηγεσίες θέλουν να αποφύγουν όπως… ο διάβολος το λιβάνι.

Μια ματιά σε σχετικό πίνακα που δημοσιεύει η αμερικανική τράπεζα στην ίδια έκθεση αρκεί για να αντιληφθεί κανείς γιατί αποφεύγουν με τόση επιμονή κάθε συζήτηση για sovereign risk στην Ευρώπη, παρότι ακριβώς ο κίνδυνος χρεοκοπίας κρατών διατηρεί τις αγορές σε κατάσταση… νευροπάθειας:

n Στον πίνακα αυτό, η M.S. δημοσιεύει μόνο το βαθμό έκθεσης των ελληνικών τραπεζών σε ελληνικά ομόλογα και άλλα στοιχεία ενεργητικού της Ελλάδας (δάνεια) και τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά, έστω και χωρίς να υπολογισθεί η πολλαπλάσια έκθεσή τους σε άλλα περιφερειακά ομόλογα και στοιχεία ενεργητικού (για παράδειγμα της Ισπανίας, ή της Πορτογαλίας. Φαίνεται, ότι υπάρχει ακόμη και γερμανική τράπεζα, που έχει τοποθετήσεις μόνο σε ελληνικά κρατικά ομόλογα, οι οποίες φθάνουν το 62% των βασικών κεφαλαίων της (tangible equity). Αν συνυπολογισθούν και άλλα ελληνικά στοιχεία ενεργητικού, μεγάλη γαλλική τράπεζα καλύπτει το 124% των βασικών της κεφαλαίων.

n Σε ό,τι αφορά τις μεγάλες ελληνικές τράπεζες, για τις οποίες επίσης δημοσιεύει σχετικά στοιχεία η M.S. στον ίδιο πίνακα, προφανές είναι ότι τα στοιχεία είναι άκρως ανησυχητικά: οι θέσεις της Εθνικής σε ομόλογα φθάνουν το 327% των βασικών κεφαλαίων, ενώ για την Eurobank & την Alpha τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 207% & 94% . Δηλαδή, ακόμη και ένα «μετριοπαθές κούρεμα» των απαιτήσεων των πιστωτών της χώρας, σε ποσοστό 30% για παράδειγμα, θα ήταν αρκετό για να εξαφανίσει σχεδόν το σύνολο των βασικών κεφαλαίων μεγάλων ελληνικών τραπεζών! Αν συνυπολογίσουμε δε το σύνολο των ελληνικών κινδύνων στα χαρτοφυλάκια των μεγάλων τραπεζών, φαίνεται ότι παρά τη διεθνοποίησή τους παραμένουν πολλαπλάσιοι των βασικών κεφαλαίων (από 991% μέχρι 1419%).

Με αυτά τα στοιχεία, δεν είναι να απορεί κανείς γιατί στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα δεν θέλουν ούτε να ακούσουν για πιθανότητα αναδιάρθρωσης χρέους ευρωπαϊκής χώρας, πολύ περισσότερο να μετρήσουν επιπτώσεις στις τράπεζες από τέτοιο σενάριο. Προς το παρόν, οι Ευρωπαίοι ηγέτες μπορούν να προσεύχονται ότι το πανάκριβο σχέδιό τους για τη διάσωση των περιφερειακών οικονομικών θα αποτρέψει κάθε κίνδυνο χρεοκοπίας/αναδιάρθρωσης χρέους. Παρόλα αυτά, όμως, οι επενδυτές θα εξακολουθήσουν για πολύ καιρό να αμφιβάλλουν για τις δυνατότητες της Ευρώπης να ξεπεράσει χωρίς… τραγικά πιστωτικά γεγονότα τη μεγαλύτερη κρίση υπερχρέωσης στην ιστορία της. Και αρκετοί θα αντιμετωπίσουν σαν μια ακόμη φαρσοκωμωδία με ευρωπαϊκό σενάριο τα stress test των τραπεζών, παραμένοντας εξαιρετικά επιφυλακτική απέναντι στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα…