Κατίν

ΚΡΙΤΙΚΗ: ΝΙΝΟΣ ΦΕΝΕΚ ΜΙΚΕΛΙΔΗΣ
Katyn. Πολωνία, 2007.
Σκηνοθεσία: Αντρζέι Βάιντα. Σενάριο: Βάιντα, Αντρζέι Μουλάτσικ, Βλαντισλάβ Πασικόφσκι. Ηθοποιοί: Μάγια Οστασέφσκα, Αρτούρ Ζμιγιέφσκι, Αντρζέι Τσίρα.
122'**** Η σφαγή χιλιάδων Πολωνών αξιωματικών από τη σταλινική αστυνομία στη διάρκεια του Β'Παγκοσμίου Πολέμου, σε μια συγκλονιστική, συγκινητική ταινία σκηνοθετημένη από τον μεγάλο Πολωνό Αντρζέι Βάιντα.
Με ένα από τα μεγάλα, φρικτά εγκλήματα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, την εκτέλεση 15.000 Πολωνών αξιωματικών στο δάσος τού Κατίν από τη μυστική αστυνομία του Στάλιν την άνοιξη του 1940, καταπιάνεται στη συγκινητική αυτή δραματική ταινία του ο διάσημος Πολωνός σκηνοθέτης Αντρζέι Βάιντα («Κανάλ», «Η γη της επαγγελίας», «Δαντών»). Εγκλημα που η Σοβιετική Ενωση όχι μόνο αρνιόταν να παραδεχτεί, αλλά και τιμωρούσε όποιον το ανέφερε, κατηγορώντας γι' αυτό τους ναζί, και είναι μόνο με την πτώση του κομμουνισμού που η Ρωσία παραδέχτηκε την ενοχή της.
Με βάση το μυθιστόρημα του Αντρζέι Μουλάρτσικ, επιστολές και ημερολόγια των θυμάτων, αλλά και από αναμνήσεις της οικογένειας του σκηνοθέτη -ο πατέρας του Βάιντα ήταν ανάμεσα στα θύματα του Κατίν- ο Βάιντα αφηγείται την ιστορία μέσα από τα πρόσωπα τεσσάρων φανταστικών οικογενειών, από το 1939 μέχρι το 1945.
Τα διάφορα γεγονότα αναπτύσσονται σταδιακά μέσα από τις ιστορίες των ανθρώπων αυτών, ιδιαίτερα των γυναικών και των παιδιών που παρέμειναν πίσω, ιστορίες που συχνά καλύπτουν διάφορα χρονικά διαστήματα, με την κάμερα να πηγαινοέρχεται στον χρόνο. Τελικά εκείνο που καταφέρνει ο σκηνοθέτης είναι να μας παρασύρει στο καθημερινό δράμα των προσώπων του, μέσα από σκηνές συγκλονιστικές, που δεν αφήνουν ασυγκίνητο τον θεατή: από εκείνες με τους πρόσφυγες να προσπαθούν να διαφύγουν τη σύλληψη από τους ναζί ή των ναζί να κλείνουν το πανεπιστήμιο της Κρακοβίας και να συλλαμβάνουν τους καθηγητές, μέχρι εκείνες με τον Πολωνό αξιωματικό που, ανήμπορος να ζήσει με το ψέμα, παίρνει τη δική του ζωή ή του 20λεπτου φινάλε, με τις συγκλονιστικές σπαρακτικές σκηνές στο δάσος τού Κατίν, όταν η σταλινική αστυνομία αρχίζει να πυροβολεί έναν έναν τους αξιωματικούς στο κεφάλι και να τους πετάνε στον ομαδικό τάφο.
Αξίζει ν' αναφέρω πως την εκταφή των πτωμάτων από τον τάφο πρωτοπαρουσίασε ο Γιουγκοσλάβος Ντούσαν Μακαβέγιεφ στη θαυμάσια ταινία του «Sweet Movie», με υπόκρουση το τραγούδι του Χατζιδάκι «Τα παιδιά κάτω στον κάμπο».
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 05/02/2009
Gia thn antigrafh
Τηλεμαχος