ΕΝΑ ΑΚΟΜΗ ΒΗΜΑ ΠΡΟΣ ΤΗ ΘΕΣΜΙΚΗ ΚΑΤΟΧΥΡΩΣΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ

Ραφαέλ Κορέα Φωτό: Βικιπαίδεια Στα τέλη Σεπτεμβρίου ένα δημοψήφισμα στο Εκουαδόρ ή Ισημερινό που βρίσκετε στην Ν. Αμερική το 65% των κατοίκων ενέκρινε το νέο σύνταγμα της χώρας η ψήφιση του οποίου υποστηρίχθηκε από την κυβέρνηση του Ρ. Κορέα. Η ιδιαιτερότητά του είναι ότι ανάμεσα στα 44 άρθρα του για πρώτη φορά περιλαμβάνονται διατάξεις που κατοχυρώνουν άμεσα τα δικαιώματα της φύσης. Στο άρθρο 71 αναφέρεται τo εξής: «Η φύση μέσα στην οποία πραγματώνεται και αναπαράγεται η ζωή έχει δικαίωμα στον απολυτό σεβασμό της οντότητάς της καθώς και στη διατήρηση και την αναγέννηση του ζωτικού της κύκλου, της δομής και της εξελικτικής διαδικασίας της» Το πρωτοποριακό αυτής της διατύπωσης είναι πως δεν αφορά την υποχρέωση του ανθρώπου να προστατεύει τη φύση αλλά αναγνωρίζει την τελευταία ως υποκείμενο που διαθέτει έννομα δικαιώματα έναντι της δραστηριότητας του ανθρώπου. Και παρόλο που είναι περισσότερο ένα ρητορικό σχήμα, καθώς το υποκείμενο αυτό δε διαθέτει την απαιτουμένη συμβατική μορφή για να αναλάβει μόνο την υπεράσπισή του, παραμένει ωστόσο μια σημαντική μετατόπιση στον τρόπο θεώρησης των σχέσεων του ανθρώπου με τη φύση. Επίσης για πρώτη φόρα εμφανίζεται ο Ρος "δικαιώματα της φύσης" ο όποιος αφορά τη σχέση του υποσυνόλου που ονομάζουμε ανθρωπότητα με το σύνολο που καλείται φύση. Πρόκειται για μια αντίληψη που ξεπερνά τον άκαμπτο ενίοτε δυτικό ορθολογισμό και έχει τις ρίζες στις πεποιθήσεις των ιθαγενών κατοίκων της χώρας του Ισημερινού για τις σχέσεις ανθρώπου-φύσης. Σύμφωνα με αυτές στη ζωή του ανθρώπου είναι απαραίτητη η υιοθέτηση του sumak kawsay ενός τρόπου σωστής ζωής και δράσης που βασίζεται στην αρμονική συμβίωση ανάμεσα στα άτομα την κοινωνία και τη φύση. Πρακτικά οι διατάξεις στο νέο σύνταγμα δίνουν τη δυνατότητα στο κράτος ή στους πολίτες να παρέμβουν νομικά υπέρ της προστασίας της φύσης. Σε μια χώρα της οποίας το οικοσύστημα έχει υποφέρει πολλά από τις αδηφάγες διαθέσεις του εισαγόμενου κυρίως κεφαλαίου (ξένες επενδύσεις) αυτό το όπλο μπορεί να φανεί ιδιαίτερα χρήσιμο. Σε αυτή τη χώρα έχουν ξεσπάσει στο παρελθόν μεγάλες οικολογικές κρίσεις με χαρακτηριστικότερη περίπτωση την πετρελαϊκή εταιρεία CHRΕVRON. Αυτή η εταιρεία μόλυνε μια ολόκληρη περιοχή του Αμαζονίου με επίκεντρο την μικρή πόλη του Λάγο Άγριο στα νότια της χώρας, προκαλώντας τεράστιες ζημιές στο οικοσύστημα και οξύτατα προβλήματα υγείας στους κατοίκους. Αυτή τη στιγμή αντιμετωπίζει την μήνυση των κατοίκων για αυτό που οι οικολογικές οργανώσεις αποκαλούν "Τσερνόμπιλ του Αμαζονίου". Η κεντρική λογική που διέπει το πρώτο ανθρώπινο νομικό κείμενο που περιλαμβάνει και την αναγνώριση δικαιωμάτων στη φύση είναι πως η οικολογική συνείδηση δεν είναι ούτε πολιτικά ουδέτερη ούτε πολιτικά απονευρωμένη. Η συντριπτική αποδοχή του συντάγματος από τους πολίτες του Εκουαδόρ ή Ισημερινού θεωρείται μια σημαντική πολιτική νίκη του πρόεδρου Ραφαέλ Κορέα ο όποιος εξελέγη το 2006 υποσχόμενος μεταρρυθμίσεις στο πνεύμα που χαρακτήρισε ως "σοσιαλισμό του 21ου αιώνα". Από την έκδοση NATURA (free press)