ΝΟΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΟΥ ΙΣΧΥΡΟΥ
ΓΡΑΦΕΙ Ο : ΓΑΛΗΝΟΣ
Με ενδιαφέρον παρατηρώ την πολύ ωραία από άποψη διαλόγου και ευπρέπειας αντιπαράθεση του Ιάσονα με τον Βασίλη. Κι η συζήτηση αυτή είναι τόσο παλιά όσο ο άνθρωπος. Δύο συστήματα που συγκρούονται (παλαιότερα μπορεί να ήταν η δημοκρατία της Αθήνας κι η ολιγαρχία της Σπάρτης) σήμερα ο κουμουνισμός κι ο καπιταλισμός, ήταν πάντοτε ενδιαφέρον θέμα διαλόγων και debates. Συγκρούονται που; Σε θεωρητικό επίπεδο; Σε επίπεδο εφαρμογής; Ως προς τους ηγέτες που ανέδειξαν; Ως προς το καλό (ή το κακό) που έκαναν στους λαούς στους οποίους εφαρμόστηκαν; Ως προς το πόσο ωφέλησαν κι οφελούν την ανθρωπότητα στο σύνολό της;Είναι δεδομένο πως η κάθε πλευρά σε μια τέτοια κουβέντα θα επιλέξει από όλους αυτούς τους τομείς τα στοιχεία εκείνα που θα της δώσουν ένα πλεονέκτημα στη συζήτηση και θα αποδυναμώσουν τον αντίπαλο. Ο κουμουνισμός για παράδειγμα θα σταθεί στη θεωρία των εμπνευστών του που μιλουν για ένα ιδανικό κόσμο, χωρίς τάξεις, μίση, πολέμους αντιπαρεθέσεις, όπου όλοι οι ανθρωποι θα ζουν αρμονικά. Θα κάνει γαργάρα όμως (κατά το κοινώς λεγόμενο) ότι αυτός ο παράδεισος ουδέποτε εφαρμόστηκε στην πράξη κι αν κανείς γνωρίζει ελάχιστα στοιχεία για την ανθρώπινη φύση είναι απολύτως βέβαιος ότι ποτέ δεν θα μπορέσει να εφαρμοστεί. Διαβάστε τη «φάρμα των ζώων» του Όργουελ για να κατανοήσετε ποιο είναι το τέλος μιας επανάστασης (τότε που αλήθεια δεν μπορείς να ξεχωρήσεις τους ανθρώπους από τα γουρούνια). Η Κούβα είναι μια αμφιλεγόμενη πιθανή εξαίρεση στον κανόνα, όπου πάντως το καθεστώς είναι «λαϊκή μοναρχία», αν μου επιτρέπεται ο όρος. Και μπορεί κάποτε ο λαός να επαναστάτησε, αλλά από τότε ποτέ δεν ερωτήθηκε σοβαρά αν θέλει να παραμείνει επαναστατημένος. Ο νέος κουβανός γενιόταν επαναστάτης. Και σ’ όλη τη ζωή του δεν μαθαίνει τίποτε άλλο από το γεγονός ότι ζει σε έναν παράδεισο. Μοιάζει λιγάκι με την σπηλιά του πλατωνα…Στην άλλη πλευρά, ο καπιταλισμός δεν είναι καθόλου αθώος. Κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου, όπου το ένα σύστημα ανταγωνιζόταν ελεύθερα το άλλο υπήρξαν ευθείες παρεμβάσεις στα εσωτερικά χωρών από τις ΗΠΑ κυρίως κι εγκαθίδρυση στυγνών δικτατοριών σε πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων και στη δική μας. Καπιταλιστικές δικτατορίες αυτή τη φορά, με φυλακίσεις, εξορίες, εκτελέσεις, φίμωση της δημοκρατίας και της ελευθερίας. Κι αυτά, φίλε Ιάσων, δεν τα έκανε μόνο ο Στάλιν, αλλά κι οι δημοκρατες δυτικοί. Βέβαια τα νούμερα όσον αφορά στον αριθμό των θυμάτων είναι συντριπτικά μεγαλύτερα για το ανατολικό μπλοκ, αλλά, αλήθεια, είναι θέμα αριθμών ή νοοτροπίας;Για να μη μακρυγορώ, η ουσία είναι η εξής: Νόμος είναι το δίκιο του ισχυρού. Η ισχύς είναι αυτή που κυβερνά τον πλανήτη και τους λαούς. Η ισχύς (οικονομική ή / και στρατιωτική) είναι αυτή που κυβερνά ακόμη και μια μικρή κοινωνία. Κανείς Σοβιετικός δεν ήταν ίσος με τον Στάλιν ή με τα κορυφαία στελέχη του κόμματος. Κανείς Κουβανός δεν είναι ίσος με τον Κάστρο. Κανείς Έλληνας δεν είναι ίσος με τον Βαρδινογιάννη, τον Λάτση και τους λοιπούς. Καμιά χώρα δεν είναι ίση με την Αμερική ή τη Ρωσία και τις υπόλοιπες υπερδυνάμεις του πλανήτη. Αυτό ισχύει σήμερα, αυτό ίσχυε πάντα και θα ισχύει και στο μέλλον.Ο άνθρωπος διψάει για χρήματα, εξουσία και δόξα. Όταν δεν τα έχει, όταν φτάσει στο έσχατο σημείο επαναστατεί (τι άλλο να κάνει;). Η επανάσταση δεν γίνεται για την επανάσταση. Δεν επαναστατεί ο βολεμένος. Δεν πρόκειται να επαναστατήσουν οι άρχοντες του περισσού. Επαναστατεί αυτός που δεν έχει πια άλλο να χάσει. Και μέτα; Μετα, αν επικρατήσει ο επαναστατών σε μια μέρα ξεχνάει τα όνειρα και τα ιδανικά για μια κοινωνία ισότητας, ειρήνης και ευημερίας. Πήρε την εξουσία, έγινε ισχυρός και θα χρησιμοποιήσει την ισχύ του.Από καιρού εις καιρόν εμφανίζονται και ηθικοί, άνθρωποι, ηγέτες που νοιάζονται πραγματικά για την δικαιοσύνη, που επιδιώκουν την ευημερία του λαού τους. Αλλά αυτοί δε μένουν για πολύ, τους αποβάλει το ίδιο το σύστημα, γιατί κατά μία έννοια αντιβαίνουν την ίδια την ανθρώπινη φύση. Σαν εκείνο τον Αθηναίο, που τον είδε ο Αριστείδης να χαράσει πάνω στο όστρακο το όνομά του, χωρίς να τον γνωρίζει. Όταν τον ρωτησε τι σου έκανε αυτό ο Αριστείδης και θέλεις να τον εξοστρακίσεις, η απάντηση ήταν «με ενοχλεί που τον λένε δίκαιο».
Τα συμπεράσματα δικά σας.
ΓΑΛΗΝΟΣ
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Λάβετε τις αναρτήσεις μας κάνοντας εγγραφή στα rss
Αναρτήσεις
Σχόλια
Επικοινωνήστε μαζί μας στο: politisvaris1@yahoo.gr
politisvaris1@yahoo.gr
Τρίτος δρόμος είναι η διακυβέρνηση με βάση τη σοφία και τα ιδανικά
ΑπάντησηΔιαγραφήΜε το σχόλιο για την κόντρα καπιταλισμού και κουμουνισμού, δεν ήθελα ακριβώς να κάνω μια αντιπρόταση. Ηθελα απλά να σημειώσω ότι από τέτοιες κουβέντες κανείς δεν μπορεί να βγει δικαιωμένος, διότι κάθε πλευρά έχει αρνητικά και θετικά σημεία να παραθέσει, καθένας έχει το δίκιο του, καθένας έχει την αλήθεια του.
Ο καπιταλισμός κι ο κουμουνισμός δεν είναι τίποτε άλλο παρα δύο κοινωνικοοικονομικά συστήματα. Υπάρχει ένα σχετικό ανέκδοτο που λέει ότι τα οικονομικά είναι ο μοναδικός τομέας, όπου μπορούν δύο άτομα να κερδίσουν το βραβείο Νόμπελ την ίδια χρονιά λέγοντας τα ακριβώς αντίθετα πράγματα. Κι αυτό γιατί δεν υπάρχει ιδανική οικονομική (ή κοινωνικοοικονομική) θεωρία. Ή τουλάχιστον δεν υπάρχει στην πράξη.
Οι οικονομικές θεωρίες που αναπτύσσονται από τους ειδικούς είναι σχεδιασμένες για να τρέχουν σε ένα ιδανικό περιβάλλον που όμως απλά προσομοιάζει τη ζούγκλα που ονομάζεται πλανήτης γη. Καταρχάς, όσο κι αν φανεί παράλογο, καμιά οικονομική θεωρία δεν έχει σχεδιαστεί για να εφαρμοστεί σε περιβάλλον δημοκρατίας. Όταν οι οικονομολόγοι στα σχεδιά τους αναφέρουν την «κυβέρνηση» ή το «κράτος», το μοντέλο που έχουν κατά νου είναι αυτό που στα οικονομικά λέγεται «ο καλός δικτάτορας». Δηλαδή, μια ιδανική κατάσταση, όπου το κράτος κυβερνάται από ένα άτομο (ή μια ομάδα ατόμων) που δεν έχουν ως πρώτο στόχο της ζωής τους να κερδίσουν τις επόμενες εκλογές (ο πρώτος στόχος μιας δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης). Αντίθετα νοιάζονται μονάχα για το καλό των πολλών κι εφαρμόζουν την πολιτική τους χωρίς να σκέφτονται ότι θα δυσαρεστήσουν ορισμένες μειοψηφίες, χωρίς να φοβούνται το πολιτικό κόστος. Κάτι σαν τον σοφό (και την ομάδα γύρω από αυτόν) που διοικεί την ιδανική πολιτεία του Πλάτωνα.
Φυσικά αυτό δεν ισχύει στις δημοκρατίες. Οι ηγέτες εκεί, ακόμη κι αν είναι ικανοί, ακόμη κι αν όντως επιδιώκουν το καλό της χώρας κι ανεξαρτητα από το που κατατάσσονται στο πολιτικό φάσμα, θέττουν ως πρώτα στόχο, άμα τη εκλογή τους, να κερδίσουν και τις επόμενες εκλογές. Κι είναι αυτονόητο ότι οι περισσότερες κινησεις τους στρέφονται προς αυτή την κατεύθυνση. Μετά έρχεται το καλό της χώρας.
Θα πουν οι υποστηρικτές του κουμουνισμου: «μα στις κουμουνιστικές χώρες η κυβέρνηση ήταν σταθερή και μπορούσε να πάρει ό,τι απόφαση θεωρούσε σωστή χωρίς να νοιάζεται πολύ για τις αντιδράσεις. Δεν είναι καλό αυτό με βάση όσα είπες παραπάνω;» Το πρόβλημα εδώ είναι το εξής: Πρώτον κανείς δεν εγγυάται ότι αυτοί που θα κυβερνήσουν σ’ αυτές τις χώρες είναι όντως ικανοί να το κάνουν μια κι εγκαθίστανται στην εξουσία με το έτσι θέλω και δεν εκλέγονται από κανένα. Αλλά ακόμη κι αν δεχτεί κανείς ότι πρόκειται για όντως χαρισμάτικούς ανθρώπους, ο κρατισμός του κουμουνισμού έχει μια βασική στρέβλωση: Είναι αδύνατον ένα άτομο ή μια ομάδα ατόμων, όσο ικανά και να είναι, να κατευθύνουν την οικονομία με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν όλοι οι τομείς της να είναι πραγματκά αποδοτικοί. Αυτό μπορεί να το κάνει με ιδανικό τρόπο μονάχα η αγορά, μονάχα η ελεύθερη οικονομία, εκεί που το αόρατο χέρι του Σμιθ (δηλαδή η τιμή, η προσφορά και η ζητηση) κατευθύνει, με αποτελεσματικότερο κάθε ανθρωπινου νου τρόπο, την ορθή διάθεση των πόρων, ώστε να επιτυγχάνεται το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
Βέβαια, έχει ρόλο και το κράτος και η κυβέρνηση. Είναι να κατευθύνει, να διορθώνει και να κάνει κοινωνικές παρεμβάσεις προς το καλό όλου του κοινωνικού συνόλου. Είναι αυτό που λέμε κοινωνικό κράτος. Ο στυγνός καπιταλισμός είναι απάνθρωπος. Ο κουμουνισμός (πέρα από την έλειψη της ελευθερίας του ατόμου) μη αποδοτικός, καθώς στο τέλος όλοι έχουν ένα επίπεδο ζωής αλλά εξισωμένο προς τα κάτω.
Ο μόνος δρόμος κατά τη γνώμη μου είναι μια ελεύθερη οικονομία με ενισχυμένο το ρόλο του κοινωνικού κράτους. Ενός κράτους που θα αφήνει την ευρηματικότητα και την οικονομική δραστηριότητα των πολιτών του να οδηγεί προς την ευημερία το σύνολο της κοινωνίας, που θα επιτρέπει να υπάρχουν πλούσιοι και φτωχοί, δίνοντας κίνητρο στον ικανό να προσπαθήσει για να επιτύχει. Αλλά και ένα κράτος που θα φροντίζει ώστε και ο τελευταίος πολίτης του να έχει ένα στοιχειώδες επίπεδο διαβίωσης.
Κανείς δεν θέλει να ζει σε μια κοινωνία όπου ο διπλανός του θα είναι άρρωστος. Γι’ αυτό δεχόμαστε όλοι να χρηματοδοτίσουμε ένα δημόσιο σύστημα υγείας ώστε να μπορούν κι όσοι έχουν κι όσοι δεν έχουν χρήματα να τύχουν αποτελεσμετικής μέριμνας υγείας. Κανείς δεν θέλει να ζει σε ένα περιβάλλον όπου ο διπλανός τους θα είναι αμόρφωτος. Γι’ αυτό δεχόμαστε όλοι να χρηματοδοτήσουμε, μεσω της φορολογίας ένα εκπαιδευτικό σύστημα για όλους τους πολίτες, πλούσιους και φτωχούς.
Αυτοί οι δύο τομείς είναι δύο μόνο παραδείγματα πεδίων όπου επεμβαίνει η κεντρική εξουσία. Κι εκεί κι αλλού δείχνει ο ηγέτης ή η κυβέρνηση πόσο καλά τα καταφέρνει. Η ελεύθερη οικονομία θα βρει τα υπόλοιπα.
Αρκει να υπάρχει δικαιοσύνη, αρκει να εφαρμόζονται οι νόμοι για όλους (ανεξαρτητα από το πόσο καλοί ή κακοί είναι), αρκεί να υπάρχει αλληλεγγύη και κοινωνική ευαισθησία. Υπάρχει όμως; Εχω πει ότι νόμος είναι το δίκιο του ισχυρού. Σε κάθε εποχή. Σε κάθε κοινωνία. Κι αυτός ο κανόνας είναι τροχοπέδη στη δημοκρατία, στην πρόοδο, στην ισονομία και την ισοπολιτεία. Δεν βλέπω πως μπορεί να διορθωθεί. Ίσως μονάχα σε περιορισμένες χρονικά και τοπικά περιόδους, όταν υπάρχουν φωτισμένοι άνθρωποι να ηγηθούν και πνευματικά ανεβασμένοι σκεπτόμενοι πολίτες.
Μακάρι οι αναγνώστες και οι συντάκτες αυτού του blog να αποτελούσαν αντιπροσωπευτικό δείγμα των σημερινών Ελλήνων. Δυστυχώς, στην αποχάυνωση που μας έχουν οδηγήσει, άνθρωποι σαν κι αυτούς που αρθρογραφούν εδώ αποτελούν φωτεινές εξαιρέσεις. Αν μη τι άλλο αυτοί σκέφτονται και προβληματίζονται. Οι περισσότεροι έχουν ξεχάσει πως γίνεται αυτό…
ΓΑΛΗΝΟΣ