Μετά τη Ριτσώνα, Λαθρομεταναστευτικό και κορωνοϊός. Του Βασίλη Στοϊλόπουλου

Τι θα γίνει όταν ο κορωνοϊός θα συναντηθεί στις γειτονιές της Αθήνας με μεγάλους πληθυσμούς λαθρομεταναστών όπου, όπως λέγεται, ουσιαστικά τα κυβερνητικά μέτρα απαγόρευσης κυκλοφορίας δεν ακολουθούνται;...

θα ήταν καταστροφικό αν η κυβέρνηση Μητσοτάκη εκλαμβάνει τον συγκυριακό κοινωνικό αυτό-εγκλεισμό της ελληνικής κοινωνίας λόγω κορωνοϊού σαν μια μεγάλη ευκαιρία να επιβάλει τάχιστα όσα δεν θα μπορούσε να διανοηθεί αν ο ελληνικός λαός είχε τη δυνατότητα να αντιδράσει.

Μπορεί εδώ και μερικές εβδομάδες ο κορωνοϊός με την τραγικότητα και επιθετικότητα που τη διακρίνει να προκαλεί πρωτοφανείς καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και κατά συνέπεια να μονοπωλεί το παγκόσμιο ενδιαφέρον εκτοπίζοντας από τα ΜΜΕ και το μεταναστευτικό. 

Όμως, η βαριά σκιά της σοβούσας πανδημίας και ο αναγκαστικός κοινωνικός αυτοπεριορισμός όσο και να διαρκέσουν δεν πρόκειται να εξαφανίσουν ένα θέμα που πανθομολογουμένως θεωρείται πρώτης τάξεως εθνικό ζήτημα για την Ελλάδα και που μέχρι πρότινος ήταν ο μεγαλύτερος «βραχνάς» της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Ούτε ασφαλώς να εξαλείψουν τον δυναμικό και μακρόχρονο χαρακτήρα που το διακρίνει. Γιατί δεν είναι μόνο:

• τα θαλάσσια σύνορά μας που παραμένουν ακόμα ορθάνοιχτα στις συνεχιζόμενες παράνομες μεταναστευτικές ροές (3.500 μόνο αφίξεις τον Μάρτιο εν μέσω κορωνοϊού),
• η διακηρυγμένη κυβερνητική βούληση για την κατασκευή και άμεση λειτουργία δεκάδων μεταναστευτικών δομών σε όλη τη χώρα,
• οι πρόσφατες «αμφιλεγόμενες» συμφωνίες κυβέρνησης και Ε.Ε. για την μελλοντική εγκατάσταση στη Κρήτη όσων μεταναστών θα έρχονται μελλοντικά από την Αφρική μέσω Λιβύης,
• η συνεχιζόμενη σιωπηρή διασπορά χιλιάδων μεταναστών στην ηπειρωτική χώρα και η «εξαφάνισή» τους στις μεγαλουπόλεις, κυρίως σε γειτονιές της Αθήνας που αλλάζουν πληθυσμιακή σύνθεση.

Αργά ή γρήγορα ο ακόμα ανεμπόδιστα ελαύνων κορωνοϊός θα αποκτήσει και μια άλλη διάσταση που ακόμη δεν της δίνεται η πρέπουσα σημασία. Τότε που ο κορωνοϊός θα συναντηθεί στις γειτονιές της Αθήνας με μεγάλους πληθυσμούς μεταναστών όπου, όπως λέγεται, ουσιαστικά τα κυβερνητικά μέτρα απαγόρευσης κυκλοφορίας δεν ακολουθούνται όπως θα έπρεπε. Κυρίως όμως όταν, αργά ή γρήγορα, η ραγδαία εξάπλωση του κορωνοϊού φτάσει στα υπερπλήρη, αφρούρητα, απροστάτευτα και σε τρισάθλια κατάσταση Κέντρα Υποδοχής και Πιστοποίησης (ΚΥΤ) μεταναστών. Σε περιοχές δηλαδή μεγάλου συνωστισμού όπου εκ των πραγμάτων υπάρχει αδυναμία οποιασδήποτε μορφής κοινωνικού αυτοπεριορισμού και οι οποίοι ουσιαστικά παραμένουν χωρίς τις στοιχειώδεις υγειονομικές υποδομές. Το ενδεχόμενο πάντως πρόκλησης πανικού, όχι μόνο μεταξύ των μεταναστών αλλά και των γηγενών δεν μοιάζει και τόσο εξωπραγματικό. Ο εντοπισμός των πρώτων 20 κρουσμάτων στον καταυλισμό μεταναστών στη Ριτσώνας φαίνεται πως θα είναι μόνο η αρχή.

Αυτή η υποβάθμιση του θέματος όμως δεν σημαίνει πως κάποιοι εκτός Ελλάδας δεν ανησυχούν –ανεξάρτητα για ποιους λόγους– για ένα τέτοιο καταστροφικό ενδεχόμενο. Σχεδόν καθημερινά μεγάλη μερίδα του γερμανικού τύπου έχει σαν βασικό θέμα τη Μόρια και τον κορωνοϊό, κατηγορώντας ως συνήθως την Ελλάδα, αλλά και καυτηριάζοντας την αδυναμία της «Ευρώπης των αξιών» να βρει μια λύση στο προσφυγικό/μεταναστευτικό που ταλανίζει την Ευρώπη εδώ και πέντε χρόνια. Μάλιστα, το «Συμβούλιο ειδικών γερμανικών ιδρυμάτων για ενσωμάτωση και μετανάστευση» (SVR) προειδοποιεί για επικείμενη «ανθρωπιστική καταστροφή» στα ελληνικά νησιά επισημαίνοντας τον κίνδυνο η πολιτική ασύλου της Ευρώπης «να καταπλακωθεί από την πανδημία του κορωνοϊού». Καλεί μάλιστα μια «συμμαχία προθύμων», αποτελούμενη από τη Γερμανία και άλλες χώρες, να υποδεχτούν το συντομότερο όλους τους «χρήζοντες προστασίας» και ν΄ αδειάσουν όλα τα ΚΥΤ. Βέβαια δεν είχε γίνει ακόμα γνωστό ότι από την περασμένη Δευτέρα η απαγόρευση εισόδου στη γερμανική επικράτεια επεκτάθηκε και σε όσους αιτούνται άσυλο στη Γερμανία, χωρίς μάλιστα να υπάρξει η παραμικρή διαμαρτυρία από τις διάφορες προσφυγικές ΜΚΟ. Ακόμη, το SVR  ανησυχεί ότι «μετά την κρίση στα χερσαία ελληνοτουρκικά σύνορα πολύ σύντομα η ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική θα κληθεί να αντιμετωπίσει ξανά μια κλιμάκωση του μεταναστευτικού για την οποία σε επίπεδο υποδομών ακόμη μέχρι τώρα δεν έχει προετοιμαστεί ικανοποιητικά.»

Το ενδεχόμενο εξάπλωσης του κορωνοϊού στα ΚΥΤ της Ελλάδας δεν θα μπορούσε να αφήσει όμως  αδιάφορο και τον εμπνευστή του ισχύοντος ακόμα μεταναστευτικού ντηλ Μέρκελ – Ερντογάν από τον Μάρτιο του 2016. Τον Ελβετό Γκέραλντ Κνάουρ που προτείνει την άμεση εκκένωση των ΚΥΤ καθώς όπως τονίζει «από υγειονομικής άποψης η κατάσταση εκεί είναι καταστροφική και θα πρέπει να διευκολυνθεί η μετεγκατάστασή τους σε άλλες περιοχές», χωρίς να διευκρινίζει όμως σε ποιες περιοχές της Ελλάδας ή της Ευρώπης.

Όποιες και να είναι όμως οι εξελίξεις με την πανδημία τις επόμενες εβδομάδες και μήνες, θα ήταν καταστροφικό αν η κυβέρνηση Μητσοτάκη εκλαμβάνει τον συγκυριακό κοινωνικό αυτό-εγκλεισμό της ελληνικής κοινωνίας λόγω κορωνοϊού σαν μια μεγάλη ευκαιρία να επιβάλει τάχιστα, στη βάση του «Μεταναστευτικού Συμφώνου» του ΟΗΕ που υπέγραψε η κυβέρνηση Τσίπρα, όσα δεν θα μπορούσε να διανοηθεί αν ο ελληνικός λαός είχε τη δυνατότητα να αντιδράσει. Ο κορωνοϊός κάποια στιγμή στους επόμενους μήνες θα νικηθεί και το μεταναστευτικό θα επανέλθει δριμύτερα στην επικαιρότητα. Η επιτυχής αντιμετώπιση της υποκινούμενης από την Τουρκία μαζικής εισόδου μεταναστών από τα χερσαία σύνορα του Έβρου είναι το παράδειγμα που πρέπει να εφαρμοστεί για όλη την ελληνική επικράτεια.