Συρία: Ο αστάθμητος όσο και σημαντικότατος παράγοντας των ρωσικών S-400

Το πυραυλικό χτύπημα των ΗΠΑ κατά της συριακής αεροπορικής βάσης από διπλωματικής απόψεως θα μπορούσε να παρομοιασθεί με το κλώτσημα μιας σφηκοφωλιάς. Το φρενήρες πολιτικο-διπλωματικό παρασκήνιο που ξέσπασε μετά την επίθεση μόλις ξεκίνησε και δεν φαίνεται ότι θα καταλαγιάσει...

Υπό το πρίσμα δε των έντονων αντιδράσεων από την Ρωσία και το Ιράν στις πιέσεις των δυτικών κυβερνήσεων για αποστασιοποίηση της Μόσχας, ως επί το πλείστον, από τον σύμμαχό της στην Δαμασκό, τα… επεισόδια αυτού του διπλωματικού σήριαλ προβλέπονται πολλά και ενδιαφέροντα.

Το ερώτημα όμως που παραμένει αναπάντητο είναι τί θα γίνει με τους ρωσικούς αντιαεροπορικούς πυραύλους S-400 που έχουν αναπτυχθεί στην Συρία σε περίπτωση που ο πρόεδρος Τραμπ αποφασίσει να χτυπήσει ξανά. Γιατί όπως φαίνεται κάποιοι ξεχνούν τον “παράγοντα S-400”.

Στην πρόσφατη επίθεση με βλήματα cruise κατά της βάσης αλ Σαϋράτ, οι ρωσικοί πύραυλοι έμειναν μέσα στους εκτοξευτές τους. Βεβαίως, για να μην ξεφύγει η κατάσταση σε περίπτωση κάποιου ατυχήματος, οι Αμερικανοί έσπευσαν να ενημερώσουν τους Ρώσους από τα κανάλια επικοινωνίας που διαθέτουν στην Συρία ότι επίκειται προσβολή. Όμως η… σιγή των S-400 προκάλεσε ερωτηματικά στην ρωσική κοινή γνώμη.

“Πού ήταν οι περίφημοι S-400 μας;” ήταν το ερώτημα που φιγουράριζε στα social media μετά την επίθεση. Όταν το 2015 η Ρωσία ανέπτυσσε στην Συρία τα επίφοβα αυτά αντιαεροπορικά πυραυλικά συστήματα, το μήνυμα ήταν ξεκάθαρο: η προστασία των ρωσικών δυνάμεων στην αεροπορική βάση της Λατάκιας και στην ναυτική βάση της Ταρτούς ήταν κάτι παραπάνω από εξασφαλισμένη.

Το σύστημα S-400 “Triumf” χρησιμοποιεί τέσσερεις διαφορετικούς τύπους πυραύλων για να αντιμετωπίζει διαφορετικές απειλές, είτε από αεροσκάφη, είτε από επερχόμενα βλήματα. Ο συνδυασμός αυτός επιτρέπει αλληλεπικάλυψη -blanket coverage- για την κατάρριψη στόχων τόσο σε μεγάλα βεληνεκή (400 χλμ) όσο και μικρότερα (40 χλμ) εξασφαλίζοντας σίγουρο πλήγμα σε αεροσκάφη, drones αλλά και βλήματα cruise όπως είναι οι Tomahawk TLAM.

Ρώσοι και Δυτικοί στρατιωτικοί αναλυτές επισημαίνουν ότι οι ρωσικοί πύραυλοι ήταν μακρυά από την αεροπορική βάση Shayrat για να μπορέσουν να αναχαιτίσουν μια μαζική επίθεση Tomahawk που πετούσαν υποηχητικά ακολουθώντας το ανάγλυφο του εδάφους, έχοντας προγραμματισθεί να ακολουθούν την βέλτιση πορεία προς τον στόχο. Σύμφωνα με τον J. Bronk, αμυντικό αναλυτή του think tank Royal United Services Institute στο Λονδίνο, παρεμβαλλόμενοι εδαφικοί όγκοι μεταξύ των S-400 και των χαμηλά ιπτάμενων αμερικανικών cruise θα απέτρεπαν την αναχαίτιση.

Οι S-400 διαφημίζονται μεν για τις αντι-κρουζ δυνατότητές τους, αλλά ως επί το πλείστον σχεδιάσθηκαν για την αναχαίτιση τακτικών αεροσκαφών και βαλλιστικών πυραύλων επερχομένων με μεγάλη γωνία προσβολής και υψηλή ταχύτητα, κι όχι για χαμηλά ιπτάμενους, υποηχητικούς στόχους. Άλλωστε, όπως επισημαίνει ο Ρώσος στρατιωτικός αναλυτής Αλεξάντρ Γκολτς στο RadioFreeEurope, οι Αμερικανοί είχαν προειδοποιήσει δύο ώρες νωρίτερα τις ρωσικές δυνάμεις στην περιοχή προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι πιθανότητες απωλειών σε Ρώσους και Σύρους, βάσει του μνημονίου μεταξύ ΗΠΑ-Ρωσίας το οποίο έγινε για την ασφαλή διεξαγωγή ξεχωριστών επιχειρήσεων στην Συρία.

Το ίχνος πτήσης των Tomahawk είχε σχεδιασθεί ώστε να παρακαμφθούν τα ρωσικά αντιαεροπορικά συστήματα και οι cruise να παραμείνουν εκτός εμβελείας, εξηγεί ο πρώην υπαρχηγός της ρωσικής Αεροπορίας Α. Μπίζεφ. “Επίσης, οι Αμερικανοί δεν είναι ηλίθιοι” τονίζει.

Το άλλο ενδεχόμενο, το οποίο φαντάζει πιθανότερο, είναι ότι η Μόσχα επέλεξε να μην ενεργοποιήσει τους S-400. Ούτε κάποιο άλλο σύστημα. Το Pantsir-S1 για παράδειγμα (κωδική ονομασία ΝΑΤΟ SA-22 Greyhound) συνδυάζει πυραύλους εδάφους αέρος και αντιαεροπορικά πυροβόλα αποτελώντας εξέλιξη του 2Κ22 Tunguska (SA-19/SA-N-11 κατά ΝΑΤΟ ) και θεωρείται ό,τι πιο προηγμένο στην κατηγορία των αντιαεροπορικών συστημάτων άμυνας σημείου, μικρού/μέσου βεληνεκούς, ικανό να αναχαιτίζει αεροσκάφη, ελικόπτερα, βλήματα cruise και μη επανδρωμένα αεροχήματα UAV.

Ένα τέτοιο σύστημα θα είχε πολλές πιθανότητες να “σκοράρει” κατά πυραύλων cruise σε χαμηλό ύψος, υποστηρίζει ο Μπίζεφ. Συνεπώς, η Ρωσία αν ήθελε θα μπορούσε να αντιδράσει. Ωστόσο, μετά τις δηλώσεις για ενίσχυση των ρωσικών αντιαεροπορικών δυνάμεων στην Συρία προκειμένου να προστατευθούν οι πλέον ευάλωτες υποδομές των Σύρων συμμάχων τους, κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει τί θα γίνει την επόμενη φορά που ο πρόεδρος Τραμπ διατάξει ένα νέο χτύπημα κατά του Μπασάρ αλ Άσσαντ.